Kadın Dostu Markalar Platformu akademi eğitim direktörü Buket Güngen’le iş yaşamında kadın sorunlarına dair bir sohbet gerçekleştirdik. Güngen, kadın istihdamının sadece sayıyı artırmakla ilgili olmadığının, kadınların iş dünyasında güçlü, eşit ve görünür olmasını sağlamakla ilgili olduğunun özellikle altını çiziyor. Neler yapılabileceğini de bir bir sıralıyor. Anlattıkları, önerileri son derece hayata geçirilebilir ve makul. Eşitlikçi, kapsayıcı ve adil yönetim tarzını benimseyenler ya da bu yönde adım atmak isteyenler, Buket Hanım’ın verdiği yanıtları kaçırmasın. Haydi hemen okuyun.
- Merhaba Buket Hanım. Hoş geldiniz.
Merhabalar, hoş bulduk öncelikle davetiniz için teşekkür ederim.
- Ben de kabul ettiğiniz için teşekkür ederim. Kadın iş yaşamı içerisinde cinsiyet ayrımcılığı temelli, ücret eşitsizliği, cam tavan gibi pek çok sorunla karşı karşıya kalıyor. Elbette bu konuda kurumların değer yaratan projeleri var. Örneğin Teedo ve YenidenBiz Derneğinin “İşe ara veren kadınlar için geri dönme projesi” gibi. Sizce kurum bazında yapılan bu çalışmalar iş yaşamında kadınların yaşadığı sorunları çözmek için yeterli mi? Başka neler yapılabilir?
Kesinlikle çok kıymetli projeler bunlar. İş dünyasında kadınların yaşadığı zorlukları çözmek adına atılan her adım değerli. Ancak yeterli mi? Hayır. Çünkü bu sorunlar sistematik ve köklü.
Kadınların iş hayatındaki yerini sağlamlaştırmak için sadece geri dönüş projeleri yetmez; eşit ücret politikaları, liderlik pozisyonlarında kadın temsili ve toplumsal cinsiyet algısının değişmesi gerekiyor. Cam tavanı kırmak için bireysel çabalar yetmez, kurumsal kültürlerin değişmesi şart.
Kadınlar iş hayatında daha fazla yer aldıkça, ekonomiler büyüyor, kurumlar güçleniyor ve toplumsal refah artıyor. O yüzden yapılan her proje çok değerli, ama yetmez. Daha fazlası için hep birlikte harekete geçmeliyiz.
- Biliyoruz ki cinsiyet ayrımcılığı dünyanın her yerinde az veya çok var. Örneğin cinsiyete dayalı ücret farkı Avrupa’da da sorun. Ülkemizde de kadınlar erkeklerden daha az ücret alıyor. Eşit işe eşit ücret uygulanması için neler yapılabilir?
Kesinlikle, cinsiyet temelli ücret eşitsizliği sadece bizim ülkemize özgü değil, global bir sorun. Ancak bu demek değil ki kabullenmeliyiz. Eşit işe eşit ücret uygulamasını hayata geçirmek için bireysel çabalardan çok, sistemsel değişikliklere ihtiyacımız var. Bunun için de ücret şeffaflığı yasalarla desteklenmeli, cinsiyet bazlı ücret analizleri zorunlu olmalı, kadınların daha yüksek maaş istemesi normalleştirilmeli, liderlik pozisyonlarında daha fazla kadın olmalı ve işveren teşvikleri getirilmelidir.
Bu konu bireysel değil, kurumsal ve politik düzeyde ele alınmalı. Çünkü eşit işe eşit ücret sadece kadınlar için değil, adil bir iş dünyası için gereklidir.
- Çalışma Bakanlığı kadın istihdamı için yeni projelerin devrede olduğunu açıkladı. Siz planlananları yeterli buluyor musunuz? Başka neler yapılabilir?
Kadın istihdamını artırmaya yönelik projeler elbette önemli ve değerli, ancak bu tür açıklamalar her zaman şu soruyu da beraberinde getiriyor: Projeler sadece sayı artırmaya mı yönelik, yoksa kadınların iş dünyasında gerçekten güçlü ve kalıcı olmalarını sağlayacak mı? Mevcut projeler yeterli mi?
Kadın istihdamını artırmak için yalnızca teşvikler sağlamak yetmez. Kadınlar işe alınsa da kariyer basamaklarını tırmanabilecekleri, adil ve sürdürülebilir bir çalışma ortamına sahip olmaları gerekiyor. Eğer bu projeler sadece kısa vadeli çözümler sunuyorsa, yeterli olamaz. Peki başka neler yapabiliriz?
- Bakım sorumlulukları sadece kadınların yükü olmaktan çıkarılmalı,
- İş dünyasında kadın dostu politikalar teşvik edilmeli,
- Kadın girişimciliği desteklenmeli,
- Kadınların teknoloji ve STEM alanlarında daha fazla yer alması sağlanmalı,
- Toplumsal zihniyet dönüşümü sağlanmalı.
Kadın istihdamı sadece sayıyı artırmakla ilgili değil, kadınların iş dünyasında güçlü, eşit ve görünür olmasını sağlamakla ilgilidir. Eğer bu projeler uzun vadeli ve köklü çözümler sunuyorsa anlamlı olur. Yoksa sadece istatistiklere oynayan projeler kalıcı bir değişim yaratamaz.
Röportajın devamı yarın.
