Z kuşağı, klasik kariyer kalıplarını reddediyor. Yüzde 88’i kendi işini kurmak isteyen bu yeni nesil, esneklik, özgürlük ve anlam arıyor.
Mastercard Araştırması
İş dünyası değişiyor. Sadece teknolojiler değil, beklentiler de dönüşüyor. Mastercard’ın 2025 Dünya Kadınlar Günü’ne özel Türkiye araştırmasına göre, Z kuşağının tam %88’i girişimci olmak istiyor. Bu oran, gençlerin artık geleneksel kariyer yollarından ziyade kendi yolunu çizme arzusunda olduğunun açık göstergesi.
Araştırma, özellikle kadın girişimciliğine dair çarpıcı veriler sunuyor. Türkiye’deki Z kuşağı kadınların %84’ü kendi işini kurmak istiyor. Erkeklerde ise bu oran %93. Bu rakamlar yalnızca girişimcilik eğilimini değil, aynı zamanda toplumsal dinamiklerin iş dünyasına yansımasını da gösteriyor.
Araştırma Verileri
Z kuşağı için girişimcilik sadece bir iş modeli değil; bir değer, bir yaşam tarzı. Araştırma verilerine göre:
Kendini girişimci olarak görme oranı:
- Dünya genelinde 10 kadından üçü (yüzde 30), Türkiye'de 10 kadından altısı (yüzde 60)
- Dünya genelinde 10 erkekten neredeyse dördü (yüzde 37), Türkiye’de dörtte üçü (yüzde 74)
Türkiye’de de Z kuşağı kadınları arasında girişimci olma isteği yüzde 88’e kadar çıkıyor. Dünya genelinde Z kuşağı kadınlarının kendi işlerini kurmak istemelerinin en önemli nedenleri:
- Daha fazla gelir elde etmek (yüzde 57),
- Finansal bağımsızlık kazanmak (yüzde 54)
- İş-yaşam esnekliğine sahip olmak istemeleri.
Türk kadınlarının kendi işlerini kurmak istemelerindeki en büyük motivasyonları:
- Hayallerini gerçekleştirmek (yüzde 62)
- Daha iyi bir iş-yaşam dengesi (yüzde 46)
- Daha esnek çalışma saatleri (yüzde 40)
Kadın girişimcilerin önündeki engeller:
- Finansal kaynak eksikliği (yüzde 40),
- Fon eksikliği (yüzde 39)
- Deneyim eksikliği (yüzde 28)
Kadınların kendilerine güvenebilmesi için sadece bireysel motivasyon değil; eşit fırsatlar sunan politikalar da şart. Tek başına kadın istihdamı yetmez adil politikalar gerek.
Biliyoruz ki Çalışma Bakanlığı, EDU-CARE II ve WOMEN-UP projeleriyle kadın istihdamı için yeni projeler devrede. Bu projeler, özel sektörle iş birliği içinde sürdürüldüğünde girişimcilik ekosistemine olumlu katkı sağlayabilir.
Mastercard araştırmasının tamamına buradan ulaşabilirsiniz. Araştırma verilerine ilave olarak toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin biyolojik yansımaları olduğunu da biliyoruz. Oxford’lu araştırmacıların bulgusuna göre cinsiyet eşitsizliği kadın beynini etkiliyor.
Gençler Cesur, Kurumlar Hazır mı?
Mastercard’ın 2025 Dünya Kadınlar Günü araştırması çok net bir tablo çiziyor: Türkiye’deki Z kuşağı değişim istiyor. Kurumlar bu değişimi yalnızca izleyemez. Adım atmak, politika üretmek ve yeni nesli gerçekten anlamak zorundalar. Z kuşağını anlamak, geleceğe güvenle ilerlemek demektir.
