Yapay zeka çağında büyüyen Z kuşağı, teknolojiye yön verirken aynı zamanda ondan şekilleniyor. Ancak EY araştırmasına göre gençlerin neredeyse yarısı, yapay zekanın verdiği bilgileri hiç sorgulamadan doğru kabul ediyor.
EY’ın Yapay Zeka Araştırması
Yapay zeka iş dünyasının dinamiklerini hızla değiştirirken, bu dönüşümden en çok etkilenen gruplardan biri kuşkusuz Z kuşağı. EY’ın Microsoft ve TeachAI iş birliğiyle gerçekleştirdiği Z Kuşağı ve Yapay Zeka Araştırması, Z kuşağının yapay zekaya bakışını ve bu teknolojiyle nasıl etkileşim kurduğunu kapsamlı bir şekilde ortaya koyuyor.
Araştırma, 16 ülkede 17–27 yaş aralığındaki 5.218 katılımcıyla gerçekleştirildi. Çalışmaya göre gençlerin %48’i yapay zekanın söylediklerini sorgulamadan doğru kabul ediyor. Bu oran, dijital okuryazarlık konusunda büyük bir boşluk olduğunu gösteriyor.
Dijital Doğan Neslin Bilişsel Açmazları
Yapay zeka araçları gençler tarafından yoğun şekilde kullanılıyor. Ancak bu kullanımın derinliği sorgulanmalı. EY araştırmasında, katılımcıların sadece küçük bir kısmı ileri düzey kullanıcı olarak tanımlanıyor. Geri kalanların büyük kısmı yüzeysel bilgiye sahip. Komut yazma, bağlam anlama ve bilgi doğrulama gibi becerilerde yetersizlik gözlemleniyor. EY raporuna göre Z kuşağı şu şekilde sınıflandırılıyor:
- %15'i "Süper kullanıcı": AI araçlarını etkin ve yaratıcı kullanabiliyor.
- %61'i "Temel kullanıcı": Günlük kullanımda teknolojiye açık ama sorgulayıcı değil.
- %24’ü "Geride kalanlar": Yapay zekaya uzak ve destek ihtiyacı yüksek.
Uluslararası İşletme Okulları Birliği CEMS'in raporuyla “Z kuşağı çalışma ortamından ne bekliyor?” sorusu yanıt bulmuştu. Bu nesil için anlamlı işler, esnek yapılar ve teknolojiyle uyumlu süreçler artık bir tercih değil, ön koşul.
Kurumlar İçin Uyarı Zili
tr.euronews.com sitesinin haberinden biliyoruz ki işveren Z kuşağından memnun değil. Çalışma disiplinleri, bağlılık düzeyleri ve iş süreçlerine katılımları beklentilerin altında kalıyor. Ancak bu durumu değiştirmek için gençleri değil, sistemleri dönüştürmek gerekiyor.
YouGov araştırmasından da öğrendik ki Z kuşağı 40'lı yaşlarında emeklilik planlıyor. Bu bilgi, kariyer sürekliliği anlayışının tamamen değiştiğini gösteriyor. Sadakat değil, fayda odaklılık öne çıkıyor.
Z Kuşağına Yönelik İnsan Kaynakları Stratejileri
Bu yeni kuşağın beklentilerini anlayan şirketler gelecekte avantajlı olacak. Bu noktada insan kaynakları yöneticileri için bazı stratejik adımlar öne çıkıyor:
- Yapay Zeka Okuryazarlığı Eğitimi: Z kuşağına bilgi doğrulama ve komut oluşturma gibi yetkinlikler kazandırılmalı.
- Mentorluk Sistemleri: Teknoloji bilen ama deneyim eksiği olan gençler için rehberlik mekanizmaları kurulmalı.
- Esnek Kariyer Modelleri: Uzun vadeli değil, döngüsel kariyer planlamaları yapılmalı.
- Anlam Odaklı Çalışma: Şirket vizyonu ile bireysel değerler arasında köprü kurulmalı.
Gelecek İçin Ne Yapmalı?
Z kuşağının yapay zekayla sağlıklı ilişki kurabilmesi için sadece teknolojik değil, zihinsel becerilerin de geliştirilmesi gerekiyor. EY raporunun bu konuda dikkat çektiği gelişim alanları şöyle:
- Yaratıcılık ve merak (%52 eksiklik)
- Eleştirel düşünme (%47 eksiklik)
- Teknik yetkinlik (özellikle kodlama: %46 eksiklik)
Eğitim politikaları ve kurumsal gelişim programları bu alanları kapsamalı. Ayrıca mentorluk mekanizmaları da devreye alınmalı.
Z kuşağı teknolojiyle büyüdü, ancak bu onları otomatik olarak dijital yetkin yapmıyor. EY’ın verileri, bu jenerasyonun yalnızca teknoloji kullanıcısı değil, aynı zamanda yöneticisi ve şekillendiricisi olması için ciddi bir dönüşüme ihtiyaç duyduğunu ortaya koyuyor.
İş dünyası bu dönüşümü desteklemediği sürece, Z kuşağının potansiyeli gerçek etki alanına ulaşamayacak. Geleceğin iş gücünü kaybetmek istemeyen kurumlar, bugünden harekete geçmeli.
