Türk Dil Kurumu tarafından 2024 yılının kavramı olarak açıklanan “kalabalık yalnızlık” birçok kişinin mustarip olduğu durumu anlatıyor belki de.
2024 Yılının Kelimesi “Kalabalık Yalnızlık”
“Kalabalık yalnızlık” kimin sözü diye merak edenlere duyuralım: kimsenin sözü değil. Her ne kadar Fatih Terim kendisi için: “Ben çok kalabalık bir yalnızım” dese de ifadenin dikkatimizi çekmesinin sebebi başka. “Kalabalık yalnızlık” Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından 2024 yılının kavramı olarak açıklanmıştı. TDK’dan yapılan açıklamaya göre “kalabalık yalnızlık” kavramı, Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi (İLAUM) iş birliğiyle, yaklaşık 1 milyon kişinin katıldığı halk oylamasıyla belirlendi.
Değerlendirme Kurulu "kalabalık yalnızlık" kavramıyla ilgili özetle şu değerlendirmede bulundu:
“Birbirlerinin zıddı gibi duran, teklik ifade eden ‘yalnızlık’ ile çokluk ifade eden ‘kalabalık’ aynı anda var olabilmektedir. Araştırmalar, sosyal medya ve dijital teknolojilerin kullanımının artmasıyla insanların kendilerini daha yalnız hissetmeye başladıklarını göstermektedir. Sosyal medya ortamında takipçi, beğeni sayılarının önem kazanması, sözde ‘kalabalık’ bir ortam oluşturulması yalnızlık hissine çözüm gibi algılansa da yalnızlık hissini artıran bir sonuç ortaya çıkarmaktadır. Dijital dünyanın gelip geçici ilişkiler önermesi, yalnızlık hissini derinleştirmektedir.
Diğer yandan toplumsal bağların zayıflamasıyla bağ kurmakta zorlanan bireyler, kendilerini kalabalıklar içinde yalnız hissetmektedirler. Bireyin çevresinde insan sayısının fazla olması, kendisinin yalnızlık hissetmediği anlamına gelmemektedir. Aynı ev içinde aile bireylerinin olması, aynı yemek masasında yalnız hissetmeyi engellememektedir.”
Kalabalık Yalnızlık Nedir?
TDK’nin değerlendirmesinden yola çıkarak “kalabalık yalnızlık ne demek” sorusuna şöyle cevap verebiliriz:
Kalabalık yalnızlık, bireylerin insan kalabalıkları içinde olmalarına rağmen, kendilerini içinde bulundukları toplulukla bağlantısız ve duygusal anlamda izole olmuş hissettikleri durumdur. Herkesin eğlendiği, birbiriyle sohbet ettiği bir düğünde kişinin kendi düşünceleriyle baş başa kalması bu duruma bir örnek olabilir. Yaygınlaşan sosyal medya ve dijital kanallar, hızlı şehir yaşantısı, azalan yüz yüze sosyal etkileşim de bu durumu besliyor elbet.
Kalabalık Yalnızlığın Nedenleri
Kalabalık yalnızlığın sebebi olarak başlıca 3 etkeni sayabiliriz:
1. Sosyal medya ve dijital kanallar
1a. Mükemmel hayat baskısı
2. Değişen aile yapıları ve artan bireysellik
3. Yoğun tempolu hayat
1. Sosyal Medya ve Dijital Kanallar: Yaygınlaşan sosyal medya kanalları ve dijital platformlar hem yüz yüze iletişimi azalttı hem de aynı ortamda bulunan kişilerin birbiriyle olan etkileşimini azalttı. Türk halkının 75 milyonu bu sosyal ağları kullanıyor. Yaklaşık günün üç saatini bu platformlarda geçiriyor. Bir bayramda WhatsApp mesaj kutusuna tebrik mesajları yağan kişinin gerçekte hiç ziyaretçisi olmayabilir. Ya da birlikte yemeğe gitmiş 4-5 kişilik arkadaş grubunda herkes kendi telefonuyla ve kendi mesajlarıyla meşgul olabilir. Yüzlerce, binlerce kişiden oluşan sosyal medya gruplarının ve dijital platformların yüzeysel suları, maalesef kişilerin yalnızlaşmalarına engel olamıyor.
1a. Mükemmel Hayat Baskısı: Sosyal medya tarafından kişilerin önüne konulan başkalarının mükemmel hayatları, bireylerin kendi yaşamlarını eksik hissetmelerine ve gerçek sosyal bağlardan kopmalarına sebep olabilir.
2. Değişen Aile Yapıları ve Artan Bireysellik: Geleneksel aile yapılarının değişmesi, bireyselliğin ön plana çıkması kişilerin yalnızlığını besliyor.
3. Yoğun Tempolu Hayatlar: Yoğun çalışma temposu, trafikte uzayan saatler, iş yaşam dengesinin kurulamaması, kişilerin kendi sosyal hayatlarına zaman ayırmalarını zorlaştırabiliyor.
Kalabalık Yalnızlığın Etkileri
Uzmanların görüşüne göre kalabalık yalnızlık kişinin ruhsal ve fiziksel sağlığına etki edebilir. Bu etkileri şöyle sıralayabiliriz:
- Fiziksel sağlık sıkıntıları
- Depresyon ve anksiyete
- Bağımlılık sahibi olma
Fiziksel Sağlık Sıkıntıları:
Sürekli yoğun strese maruz kalmanın uzun vadede fiziksel rahatsızlıklara yol açabileceğini biliyoruz. Yine biliyoruz ki uzun süreli oturarak çalışmak kalp krizi sebebi. Yalnızlık hissinin yüksek tansiyon ve kalp rahatsızlıkları benzeri sağlık problemleri oluşturabileceğini de araştırmalardan okuyoruz.
Depresyon ve Anksiyete:
Biliyoruz ki 2024’te çalışanlar psikolog desteğine koştu. Kişinin iş ortamı, aile, arkadaş grubu gibi kalabalık bir topluluğun içinde yalnız hissetmesi, kendisini derin bir mutsuzluğun içine çekebilir. Ayrıca uzun çalışma saatlerinin gizli tehlikeleri olduğunu da biliyoruz. Böyle durumlarda yoğun zihinsel efor sarf eden bireylerin, duygusal olarak daha hassas hale gelerek başkalarıyla olan ilişkilerinde daha az kontrol sahibi oldukları görülüyor.
Bağımlılık Sahibi Olma:
Bu tür durumlarda alkol ve sigara gibi maddelerin tüketimi artabilir, hatta bağımlılık noktasına gelebilir. Sosyal medyada uzun vakit geçirmek ya da dizilere olan düşkünlük de bağımlılıklar arasında sayılabilir.
Kalabalık Yalnızlıkla Başa Çıkmak İçin Neler Yapılabilir?
Kalabalık yalnızlıkla başa çıkmak için şu yollar takip edilebilir:
Kişinin Kendisiyle ve Başkalarıyla Bağ Kurması: Başkalarıyla bağ kurmayı öğrenmek kadar kişinin kendisiyle bağ kurmayı öğrenmesi de gerekir. Kişi kendisini dinleyebilmeli ve anlayabilmelidir. Kişi, kendisinin farkındalık geliştirmesine katkı sağlayacak manevi yolları takip edebilir, yoga, meditasyon gibi aktiviteler yapabilir.
İlave olarak kişinin ilgi duyduğu alanda bir kursa katılması, bir toplulukla çalışması veya bir gönüllülük projesinde yer alması da ortak ilgi alanları üzerinden bağ kurulmasına olanak tanır.
Telefon ve Diğer Elektronik Cihazların Kullanımının Kısıtlanması: Dijital detoks yapmak kişinin özel ve sosyal hayatına daha fazla zaman ayırmasını sağlayabilir. Ekran başında geçirilen zamanı sınırlamak, kişinin çevresiyle daha güçlü bağ kurmasına olanak tanır.
Gerçek Bağlantılara Yer Açmak: Kişinin sevdiği insanlarla zaman geçirmesi ve doyurucu sohbetler yapması, kalabalıkların içinde yalnız olma hissini azaltabilir.
Profesyonel Destek Almak: Eğer kişi yukarıda bahsedildiği gibi depresyon ve anksiyeteye varan bir yalnızlık hissi yaşıyorsa bir uzman desteğine başvurmalıdır.
Kalabalık İçinde Yalnızlık Sözleri
Yazıyı ChatGPT’nin “Kalabalık içinde yalnızlık çekenleri en çok hangi ifadeler anlatır” sorusuna verdiği yanıtlarla kapatalım:
- Kalabalığın ortasında yapayalnız hissetmek, sessizliğin en gürültülüsüdür.
- Bazen en büyük yalnızlık, dinleyen çok ama anlayan yokken yaşanır.
- Kalabalığın içinde kaybolmak, tek başına olmaktan daha acı vericidir.
- Gülüşlerin ortasında ağlayan bir ruhum var, kimse fark etmiyor.
- Bazen en çok konuşulan yerde en az anlaşılır insan.
- Kalabalık, yalnızlığı gizleyen bir maskedir sadece.
