IKEA, çalışanlarının iş sırasında hata yapmaktan korkmaması için sıra dışı bir adım attı. “Muz kartı” adı verilen bu uygulamayla çalışanlara güven aşılanıyor.
IKEA’nın Uygulaması
Çalışan bağlılığı ve işyeri kültürü alanında duyulmamış bir uygulama IKEA'dan geldi. IKEA'nın ana şirketi Ingka Group’un başlattığı alışılmışın dışındaki uygulamada, çalışanlara “Muz kartı” adı verilen özel bir kart dağıtıldı. Ancak bu kartın muzla bir ilgisi yok. Neden isminin “Muz kart” olduğu da bilinmiyor.
businessinsider’ın haberine göre, bu kart hataya tolerans gösteren, cezalandırma yerine öğrenme kültürünü teşvik eden bir araç. IKEA, çalışanların iş sırasında hata yapmalarını normalleştiriyor ve bu hataları fırsata dönüştürmeyi hedefliyor.
“Muz Kartı” Nedir? Ne İşe Yarıyor?
IKEA çalışanları artık yaptıkları bir hata sonrası bu kartı kullanıyor. Yani bu uygulama, hataların doğal olduğunu ve öğrenme fırsatı yarattığını sembolik bir dille anlatıyor.
businessinsider'in haberine göre Ingka Group CEO’su Jesper Brodin, Norges Bank Investment Management CEO’su Nicolai Tangen’in podcast'ine konuk oldu ve duyulmamış bir uygulamadan bahsetti:
“Muz kartı.” Özetle bu kart, çalışanlara “Risk al, hata yap, sorun değil” mesajı veriyor. Brodin hatayı, yeniliğin kaçınılmaz bir parçası olarak görüyor.
Dışarıdan bakıldığında kart:
- Hataların açıkça konuşulmasını sağlıyor
- Psikolojik güven ortamı yaratıyor
- Müdür-çalışan ilişkisinde yargı yerine empatiyi teşvik ediyor
- Öğrenen organizasyon kültürünü destekliyor
2025 Great Place to Work raporu 'Çalışanların şirketlerden beklentileri ne' sorusunun cevabının 'psikolojik esenlik' olduğunu ortaya koymuştu. IKEA’nın bu hamlesi, esenlik yaklaşımının sadece fiziksel değil, zihinsel güvenliği de kapsadığını gösteriyor.
“Muz Kartı”nın Felsefesi: Hatalar Öğretir
Kurumsal kültürde hâlâ birçok yerde hata yapan çalışanlar cezayla, uyarıyla ya da dışlanmayla karşılaşabiliyor. Oysa IKEA bu döngüyü kırıyor.
“Muz kartı” sayesinde:
- Hata kabul edilen bir süreç haline geliyor
- Suçluluk duygusu yerini açık iletişime bırakıyor
- Müdürler, çalışanlara ‘öğrenme fırsatı’ sunuyor
Biliyoruz ki iş yeri stresi hata yapmayı artırıyor. Bir çalışanın stres altında yaptığı bir hata nedeniyle baskı görmesi, hataların artmasına yol açabilir. IKEA bu zinciri kırmayı amaçlıyor.
Brodin muz kartların veriliş sebebini: “Pek çok çalışan hata yapmaktan korktuklarını açıkça ifade etti. Onlara güvence vermek istedik” cümlesiyle açıklıyor. Yani CEO, bu kartları çalışanlara dağıtarak aslında onlara güven aşılamak istiyor. Malum, kurum içinde güvenin altını oymamak gerek; güven giderse her şey gider.
Hatalardan Öğrenmek
Görünüşe göre muz kartlar yöneticiler için de bir gelişim fırsatı. Çünkü bu kartlar sayesinde yöneticiler, çalışanları dinlemeyi ve çözüm odaklı yaklaşmayı daha fazla benimsiyor.
Brodin, kurumsal yapıların en büyük düşmanının bürokratik hantallık olduğunu belirtiyor. IKEA gibi 216 bin çalışanın bulunduğu devasa bir düzende, karar alma süreçleri de zorlaşıyor. Fakat bu konuda Brodin’in görüşü net: “Toplantılar azaltılmalı, çalışanlar karar vermeye ve hata yapmaya teşvik edilmeli.”
Yazıyı da CEO’nun en çarpıcı cümlesi ile bitirelim: “Bir fikrin varsa ve onu eyleme geçirmiyorsan, içinizde bir şey ölür.”
