Oxfam verileri, gelir adaletinin küresel ölçekte nasıl bozulduğunu gözler önüne seriyor. CEO maaşlarının artışıyla işçi ücretlerinin artışı arasında uçurum var.
CEO Maaşlarındaki Artış ve Büyüyen Gelir Uçurumu
Kendi maaşından kesip çalışanlara dağıtan CEO örneği olduğunu biliyoruz. Ancak bu yaklaşım hâlâ istisnai bir durum. Çoğu şirkette üst düzey maaş politikaları geleneksel şekilde devam ediyor.
1 Mayıs 2025 tarihli forbes.com.tr’de yer alan Oxfam araştırmasına göre, dünya genelinde CEO maaşları son beş yılda reel olarak yüzde 50 artış gösterdi. Buna karşın işçi ücretlerindeki artış yalnızca yüzde 0,9’da kaldı. Oxfam, 35 ülkede 2 bine yakın şirkette CEO'lara yapılan toplam ödemeleri inceledi.
2024 itibarıyla küresel ölçekte bir CEO’nun ortalama yıllık kazancı 4,3 milyon dolara yükseldi. 2019 yılında bu rakam 2,9 milyon dolar seviyesindeydi. Yani sadece beş yıl içinde CEO gelirlerinde büyük bir sıçrama yaşandı.
- Oxfam’ın verilerine göre, üst düzey yöneticiler ortalama çalışan maaşının 56 katı kadar kazanıyor.
- İkramiyeler ve hisse senedi opsiyonları bu farkı daha da açıyor.
- Çalışan maaşları artış gösterse bile, enflasyon karşısında ciddi bir erime söz konusu.
Burada dikkat çekici nokta, gelir artışının adil dağılmaması. Çalışanların üretimden aldığı pay giderek küçülüyor.
ILO Verileri: Artış Var Ama Yetersiz
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), 2024 yılında reel ücretlerin ortalama yüzde 2,7 arttığını bildirdi. Ancak Fransa, Güney Afrika ve İspanya gibi ülkelerde bu oran yüzde 0,6’da kaldı. Reel ücretlerde artış görünse de yükselen yaşam maliyetleri işçilerin alım gücünü düşürüyor.
Gelir Uçurumu Küresel Bir Sorun
Düşük gelirli ülkelerde eşitsizlik daha belirgin. En zengin yüzde 10, en yoksul yüzde 40’ın toplam gelirinin 3,4 katını kazanıyor. Bu tablo, küresel ekonomideki kırılganlığı artırıyor. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde, bu fark sosyal adaletin önünde büyük bir engel oluşturuyor.
Milyarderlerin Servetindeki Çarpıcı Artış
Oxfam’ın verileri milyarderlerin 2023 yılında ortalama 206 milyar dolarlık servet elde ettiğini gösteriyor. Bu kazanç, saat başına 23 bin 500 dolara denk geliyor. Bu rakam, küresel ortalama ücretlerle kıyaslandığında ciddi bir uçurumu gözler önüne seriyor.
Kadın CEO Oranındaki Düşüklük
Gelir adaletsizliği sadece maaş farklarıyla sınırlı değil. Oxfam’ın 82 ülkeyi kapsayan araştırması, kadın CEO oranının yüzde 7’nin altında kaldığını ortaya koyuyor. Biliyoruz ki zaten Türkiye’de erkek yöneticiler kadınların 4 katı. 2022’den 2023’e kadar cinsiyetler arasındaki ücret farkı yüzde 27’den yüzde 22’ye inse de hâlâ büyük bir eşitsizlik söz konusu. Ülkemiz için de veriler ortada: ücrette eşitlik sözde kaldı.
Adaletli Gelir Dağılımı Önemli
CEO maaşlarındaki yükseliş ile işçi ücretlerindeki durağanlık arasındaki uçurum, iş dünyasının en önemli sorunlarından biri. Gelir adaletsizliği yalnızca çalışanların yaşam kalitesini değil, aynı zamanda küresel ekonomik istikrarı da tehdit ediyor.
Forbes Türkiye’nin Oxfam araştırmasıyla aktardığı bu veriler gösteriyor ki şirketler, yalnızca finansal başarıya değil, adil gelir dağılımına da odaklanmadıkça sürdürülebilir bir gelecek mümkün olmayacak.
