Yapay zeka dalgası hız kesmeden ilerliyor. 2030’a dek çalışanların yarıya yakınının işini kaybetme riski gündemde. Yapay zeka, bazı sektörleri dönüştürürken bazı meslekleri tarihe gömmeye hazırlanıyor.
Yapay Zekanın Etkileri
Dünya Ekonomik Forumu'nun Mesleklerin Geleceği 2025 Raporu'na göre 2030’a kadar 78 milyon yeni iş fırsatı bekleniyor. Elbette bu verilerin ortaya çıkmasında yapay zeka ve otomasyondaki gelişimin etkisi büyük.
Yapay zeka destekli insansı robotlar, üretim süreçlerini de hızlandırıyor. Örneğin BMW’nin üretim hattında kullanılan Figure 02’nin dört kat daha hızlı çalıştığı açıklanmıştı. Yani robotlar hızlandı mavi yakalılar riskte diyebiliriz.
Gün geçmiyor ki yapay zeka ile yeni bir araştırma ile karşılaşmayalım. Bundan iki yıl öncesinde McKinsey Global Institute’un araştırmasına dayanan “Yapay zeka 2030’a kadar 4 mesleği ele geçirecek” haberini okumuştuk. Bu kez de karşımızda 2030 yılına kadar çalışanların yüzde kaçının işini kaybedeceğinin haberi var.
Yapay Zeka Sebebiyle İşini Kaybedecekler
09.01.2025 tarihli shiftdelete.net sitesinin Geleceğin İşleri Raporu’nu baz alarak verdiği haber 2030’a kadar işini kaybedeceklerin yüzdesini veriyor. Geleceğin İşleri Raporu’na dayandırılan haberde işverenlerin yüzde 41’inin AI nedeniyle çalışanlarını işten çıkarmayı planladığını bildiriyor.
Raporda, büyük şirketlerin, özellikle tekrarlayan görevlerin otomasyonuyla çalışan sayılarını azaltmayı düşündüğü belirtiliyor. Ancak aynı zamanda, 2025-2030 yılları arasında işverenlerin yüzde 77’sinin mevcut çalışanlarını AI ile daha uyumlu hale getirmek için yeniden eğitme veya becerilerini artırma planları yaptığı söyleniyor.
En Hızlı Küçülme Gösterecek Meslekler
Rapora göre:
- Posta hizmeti görevlileri
- Yönetici sekreterler
- Bordro memurları
gibi işler, yapay zekanın yaygınlaşmasıyla en hızlı küçülme gösterecek pozisyonlar arasında. Ayrıca, grafik tasarımcılar ve hukuk sekreterleri gibi bilgi odaklı mesleklerin bile bu listede üst sıralara tırmanması, AI teknolojilerinin bilgi işleme kapasitesinin giderek arttığını gözler önüne seriyor.
İnsan Becerilerini Geliştirme Potansiyeli
Habere göre rapor aynı zamanda yapay zekanın insan becerilerini geliştirme potansiyeline de dikkat çekiyor. Özellikle üretken AI teknolojilerinin, özgün içerik oluşturma ve bilgi işleme gibi alanlarda insanlarla iş birliği yaparak iş süreçlerini dönüştürebileceği ifade ediliyor.
Haberde, Dropbox ve Duolingo gibi teknoloji şirketlerinin, yapay zekayı gerekçe göstererek işten çıkarmalara gitmesinin, bu dönüşümün her zaman olumlu sonuçlar yaratmadığını da belirtiyor.
Microsoft Research Araştırması
16.07.2025 tarihli gzt.com sitesi de yapay zeka konusunda Microsoft Research tarafından yapılan kapsamlı bir araştırmayı haber yaptı. Yapılan çalışmada, Microsoft'un yapay zekâ asistanı Copilot üzerinden gerçekleşen 200.000'den fazla kullanıcı etkileşimi analiz edildi ve yapay zekânın en çok hangi alanlarda kullanıldığı tespit edildi. Araştırmaya göre insanlar, yapay zekâyı en çok:
- Bilgi toplamak
- Yazmak
- Öğretmek
- Danışmanlık almak
için kullanıyor. Bu alanlarda çalışan kişiler, ilk etkilenecek gruplar arasında yer alıyor. Özellikle tercümanlar ve çevirmenlerin yaptığı görevlerin %98’i, Copilot’un sıkça gerçekleştirdiği işlemlerle örtüşüyor. İçerik üreticileri, editörler ve analistlik gibi danışmanlığa dayalı işler de riskli grupta.
Öte yandan fiziksel temas ve birebir insan etkileşimi gerektiren meslekler şimdilik daha güvenli görünüyor. Hemşireler, terapistler ve uzun yol şoförleri gibi doğrudan insan ya da makineyle çalışanlar örnekler arasında yer alıyor.
Bill Gates’e Göre Yok Olacak İki Meslek
14.07.2025 tarihli sozcu.com.tr sitesi de Bill Gates’in bu konudaki görüşüne yer veriyor. Gates'e göre artık insanlara çoğu konuda gerek kalmayacak. Ancak nihai kararı verenler yine insanlar olacak.
Haberde Gates’in, özellikle doktor ve öğretmen gibi insan zekasına dayalı mesleklerin artık daha erişilebilir ve daha yaygın hale geleceğini belirttiği bildirildi. "Şu an iyi bir doktor ya da öğretmen bulmak zor. Ama yapay zeka sayesinde kişiselleştirilmiş eğitim ve tıbbi danışmanlık yaygınlaşacak" diyen Gates, bu gelişmenin ruhsal sağlık hizmetleri ve temel sağlık erişimi gibi konularda devrim yaratabileceğini vurguladı.
